Geluk is vaak iets dat we zoeken in externe omstandigheden: succes, rijkdom, liefde, erkenning. Maar de ware sleutel tot geluk ligt niet in de uiterlijke wereld, maar in het vinden van een innerlijk evenwicht. Geluk is in de eerste plaats een kwestie van balans – tussen werk en rust, actie en reflectie, geven en ontvangen, verlangen en tevredenheid.
De oude Grieken begrepen al dat het ware geluk niet gevonden werd in extreme overmaat of tekort, maar in het midden van deze extremen. Aristoteles introduceerde het concept van de deugd als een middelweg tussen twee uitersten: moed is de balans tussen lafheid en roekeloosheid, vrijgevigheid tussen gierigheid en verspilling. Deze "gulden middenweg" is in feite het fundament van geluk.
In de moderne psychologie vinden we vergelijkbare ideeën in de theorie van de self-determination van Deci en Ryan, die stellen dat geluk voortkomt uit de bevrediging van basisbehoeften zoals autonomie, verbondenheid en competentie. Het niet vinden van een balans in deze behoeften leidt tot stress en ontevredenheid. Wanneer we in deze aspecten van ons leven de juiste balans vinden, kunnen we ons vervuld en gelukkig voelen.
Daarnaast is evenwicht ook essentieel in de manier waarop we omgaan met onze emoties. Het leven biedt zowel vreugdevolle momenten als momenten van verdriet, frustratie of angst. Geluk ontstaat niet door deze negatieve emoties te vermijden, maar door ze te integreren zonder dat ze het overhand krijgen. Het is de capaciteit om te voelen, zonder overgenomen te worden door wat we voelen. Het is de kunst van het balanceren van het innerlijke leven en het omarmen van de volle breedte van menselijke ervaring.
Filosofisch gezien heeft ook de Taoïstische wijsheid over het vinden van balans een belangrijke rol in ons begrip van geluk. De Yin-Yang leert ons dat tegenstellingen onlosmakelijk verbonden zijn en dat harmonie ontstaat wanneer we deze tegengestelde krachten in evenwicht brengen. Een leven dat enkel bestaat uit positieve ervaringen kan ons niet vervullen, net zo min als een leven dat enkel lijden kent. Geluk ontstaat wanneer we leren om met beide krachten in onszelf en om ons heen te dansen.
Praktisch gezien: hoe kunnen we dit evenwicht in ons dagelijks leven vinden? Het vraagt om zelfreflectie en de bereidheid om keuzes te maken die het beste aansluiten bij onze diepste waarden. Het betekent bijvoorbeeld dat we tijd nemen om zowel actief bij te dragen aan onze omgeving als tijd in stilte door te brengen om op te laden. Het vraagt van ons dat we onze verlangens in de context plaatsen van wat werkelijk belangrijk is, en dat we met geduld en compassie naar onszelf kijken.
Actiepunt: Vandaag, maak een lijst van de gebieden in je leven waar je het gevoel hebt dat je uit balans bent. Is er te veel werk en te weinig rust? Te veel verlangen en te weinig tevredenheid? Begin met kleine, haalbare veranderingen die je in staat stellen een betere balans te vinden, en observeer hoe dit je gevoel van geluk beïnvloedt.
Conclusie: Geluk is geen constante toestand van vreugde of succes, maar het vermogen om harmonie te vinden tussen de verschillende facetten van ons leven. Het is de kunst van het navigeren tussen tegenstellingen, het omarmen van zowel licht als donker, en het voortdurend streven naar evenwicht.
Karin